Dobrym pomysłem na aktywny wypoczynek blisko natury w województwie łódzkim może być wycieczka nad rzekę Grabię.
To propozycja zarówno na jednodniową wycieczkę, jak i dłuższy weekend: z noclegiem, spływem kajakowym, piknikiem, historią i degustacją regionalnych potraw.
Dojazd nad rzekę możliwy jest bezpośrednio Łódzką Koleją Aglomeracyjną – pociągi zatrzymują się na stacjach: Kolumna, Dobroń i Łask. Stamtąd, po kilkunastu minutach spaceru lub przejażdżki rowerem, można dotrzeć nad jedną z najczystszych i najbardziej malowniczych rzek regionu. Miejsce to sprzyja zarówno aktywnej rekreacji, jak i spokojnemu odpoczynkowi.
Rzeka z duszą
Grabia to dopływ Widawki, wypływa z okolic Piotrkowa Trybunalskiego i po 77 kilometrach kończy swój bieg w nurtach Widawki, na terenie Parku Krajobrazowego Międzyrzecza Warty i Widawki.
- Na całej swej długości jest jedną z najczystszych rzek województwa, płynie przez lasy, pola, naturalnie meandruje –zachwyca się rzeką Katarzyna Krakowska, dyrektor Zespołu Parków Krajobrazowych Województwa Łódzkiego, która nie ukrywa, że bardzo lubi wypoczywać nad Grabią.
W dolinie rzeki do dziś zachowały się pozostałości dawnych młynów wodnych, świadków lokalnej historii i tradycji. Kilka z nich, jak młyny w Talarze czy Kozubach, nadal urzekają architekturą i położeniem.
Kajakiem przez dziką przyrodę
Dla miłośników aktywnego wypoczynku Grabia to prawdziwa gratka. Nurt rzeki, jej zróżnicowana szerokość i liczne przeszkody sprawiają, że jest idealna na kajakową przygodę. Jedną z osób, które znają rzekę jak własną kieszeń, jest Agnieszka Szulc, pasjonatka kajakarstwa i mówi:
Za najpiękniejszy odcinek Grabi wielu kajakarzy uważa fragment między miejscowościami Kozuby a Grabno. Rzeka płynie tam przez malownicze, leśne tereny i tworzy liczne zakola. Woda jest czysta, brzegi zróżnicowane, a spływ wzbogacają naturalne przeszkody – powalone drzewa, niewielkie progi wodne czy bystrza. To miejsce łączy dzikość przyrody z umiarkowanym stopniem trudności, co daje prawdziwą przyjemność z kontaktu z naturą.
Dokładnie nie pamiętam, ile razy płynęłam Grabią – może dziesięć? Może więcej. To zależy, który odcinek się wybierze. Grabia to rzeka o zróżnicowanym charakterze – są spokojne i płytkie fragmenty idealne dla rodzin, ale też bardziej wymagające z szybszym nurtem.
Na rodzinny spływ szczególnie polecam trasę Marzenin – Kozuby. Ma około 7 kilometrów, łagodny nurt i kilka naturalnych przeszkód – nic zbyt trudnego. To świetna trasa na rozpoczęcie przygody z kajakiem.
Zawsze korzystam z usług bazy Zimorodek nad Widawką – profesjonalna, kompleksowa obsługa, z możliwością noclegu. Dla tych, którzy chcą więcej, polecam połączenie tras na Grabi i Widawce – wtedy mamy jeszcze większą różnorodność krajobrazów i lepszy dostęp do infrastruktury – mówi Agnieszka Szulc.
Rzeka z niespodziankami
Tomasz Krajewski z Włocławskiego Klubu Wodniaków PTTK zna Grabię z wielu spływów. Docenia jej zmienność i urok i wyjaśnia:
- Grabia to rzeka różnorodna. Można pływać nią od mostu w Kuźnicy, a przy wysokich stanach wód – nawet wyżej. Początkowo jest niewielka, ale z biegiem przybiera na sile. Są odcinki niemal dzikie, śródleśne, odległe od cywilizacji. Można spotkać bobra, sarnę, a powalone drzewa sprawiają, że trzeba się czasem nagimnastykować. Przenoski przy młynach, zwalone pnie – to tylko część tej przygody.
- Najpiękniejsze fragmenty? Zdecydowanie między młynami w Talarze i Baryczy – sosnowe lasy, piaszczyste skarpy, brzegi porośnięte mięta i kosaćcami. Ale też za Łaskiem, gdzie Grabia zwęża się i sunie ciasnymi, trzcinowymi wąwozami.
- Młyny? Niezwykle malownicze są te w Talarze i Krzywdzie, ale największe wrażenie zrobił na mnie młyn w Zielęcicach – właściciel pozwolił mi zajrzeć do środka. Maszyny z lat 40., a część z nich pamięta jeszcze czasy przedwojenne. To była prawdziwa podróż w czasie.
- Dla mniej doświadczonych kajakarzy polecam trasę z Brzesk do ujścia w Widawce – 12 kilometrów, a po drodze Osada Kajakowa Ujście, gdzie organizują spływy. Rzeka Grabia jest piękna, łatwo dostępna, spływ nią – zawsze realny, może wrócę - dodaje Krajewski
ścieżki, plaże i ptaki
Grabia to nie tylko spływy. Wzdłuż rzeki prowadzą trasy spacerowe i rowerowe. Można tu dotrzeć pociągiem ŁKA – wysiadając w Kolumnie, Dobroniu lub Łasku – a potem ruszyć pieszo lub rowerem przez lasy i łąki.
W Kolumnie znajduje się ośrodek Kolumna Medica, którego przedstawicielka Renata Borkowska-Kubiak z pasją opowiada o tym miejscu:
- Jesteśmy idealnym uzupełnieniem wycieczki nad Grabię – mówi Borkowska i dodaje - można u nas zjeść, odpocząć i posłuchać ptaków. A ptaki to symbol bezpieczeństwa. Tam, gdzie ich nie ma – po prostu źle się dzieje, a nad Grabią ptaków jest mnóstwo! Można usłyszeć i zobaczyć: trzciniaki, słowiki, dzięcioły, kosy, rudziki. Dla tych, którzy chcą bardziej poznać tę okolicę, przygotowaliśmy specjalny quest rowerowy śladami Janusza Szweycera – założyciela Kolumny.
To świetna forma aktywności i nauki historii w terenie. Dużo atrakcji, relaksu i piękna przyroda – wszystko w jednym. Zapraszamy - dodaje Renata Borkowska-Kubiak.
Zalew „Zajączek"
W Łasku, przy ul. Armii Krajowej 75, znajduje się popularny zalew Zajączek – z plażą, boiskiem i kąpieliskiem. Woda pochodzi z Grabi i Pisi. Pan Julian, wędkarz i mieszkaniecokolic, wspomina:
- Tu 60 lat temu nauczyłem się pływać. Rzeka była głębsza, ale i dziś można się wykąpać, odpocząć, złowić rybę. Często łowię: płocie, sandacze, szczupaki. Podziwiam łabędzie. Chciałbym, żeby to miejsce przetrwało w dobrej kondycji dla następnych pokoleń – dodaje wędkarz.
Młyny, które nadal pachną mąką
Prawdziwą perełką turystyczną okolic nad Grabią jest m.in. zespół młynów wodnych w Talarze, gdzie w 2024 roku otwarto muzeum im. Jana Radgowskiego.
– To jedyne w Polsce młyny napędzane wodą z jednego spiętrzenia. W drewnianych szparach wciąż pachnie mąką – choć ostatni raz z pewnością mielono tu ponad 20 lat temu – opowiada Jolanta Radgowska, żona nieżyjącego już inicjatora odbudowy młynów. – To miejsce ma duszę i przyciąga ludzi, którzy pamiętają dawne czasy, ale młodzi też chętnie je poznają.Zwiedzających, w zeszłych roku było ponad 700 osób. Zapraszamy serdecznie, nawet i teraz, bo mamy wystawę zdjęć dzikiej przyrody autorstwa Agnieszki Kurpesy. Fotografka , to pasjonatka tych okolic, a jej miłość do przyrody widać na zdjęciach. Do zobaczenia nad Grabią – dodaje właścicielka zabytkowego młyna.
Przy drogach w okolicach rzeki Grabi często spotkamy bary w lesie czy lokale serwujące regionalne przysmaki, takie jak: placki ziemniaczane, prażoki, barszczyk, żurek na zakwasie czy domowe pierogi. Wyjazd nad rzekę może być więc doskonałą okazją, by skosztować tradycyjnych smaków centralnej Polski.
Okolice rzeki Grabi, to idealne miejsce na rodzinny wypoczynek, oferują czystą wodę, zielone brzegi i wiele spokojnych zakątków do spacerów. W pobliżu warto odwiedzić Piaskową Górę, szczególnie z dziećmi, to niewielkie wzniesienie zachęca do wspinaczki i zabawy. Po chwili aktywności można przysiąść nad rzeką i prawdziwie wypocząć.
zdjęcia: Urząd Marszałkowski Województwa Łódzkiego i Agnieszka Kurpesa
