Twoje słowa – moja godność. Warsztaty Uniejowskiego Uniwersytetu III Wieku

15 czerwca w siedzibie TPU odbyły się warsztaty realizowane w ramach projektu „Język wobec starości – szacunek w praktyce". Spotkanie podjęło temat tzw. dziadurzeniu, a więc używania wobec osób starszych dyskryminującego języka oraz postaw.

Spotkanie w Uniejowie zbiegło się z bardzo wymowną datą, gdyż 15 czerwca obchodzony jest Światowy Dzień Praw Osób Starszych. Kilkanaście uczestniczek z Uniejowskiego Uniwersytetu III Wieku zgromadziło się w siedzibie TPU, gdzie odbyły warsztaty edukacyjno-aktywizujące, których celem było zwiększenie świadomości co do mocy języka oraz nauczenia się reagowania i stawania w swojej sprawie w przypadku poczucia przekroczenia granic.

Dziadurzenie czyli mowa i zachowanie dyskryminujące oraz odbierające podmiotowość osobom starszym – jak wskazują badania oraz obserwacje, jest zjawiskiem powszechnym spowodowanym stereotypowym postrzeganiem ludzi starszych jako „niesprawnych intelektualnie" i wymagających „prowadzenia za rękę".

Warsztaty w Uniejowie poprowadziły Magdalena Skrzydlewska – przedstawicielka stowarzyszenia Forum 4 czerwca, specjalistka w zakresie komunikacji społecznej, trenerka, działaczka, animatorka społeczna oraz Lena Rogowska-Lewandowska, która przedstawia się jako trenerka, facylitatorka i artystka społeczna. Pani Lena na co dzień prowadzi zajęcia nakierunkowane na przeciwdziałanie dyskryminacji, komunikację, wystąpienia publiczne. Tworzy ponadto działania (animacyjne, artystyczne, edukacyjne) które integrują i transformują ludzi.

Wszystkie uczestniczki bez wyjątku wykazały się dużą aktywnością na każdym etapie prowadzonych warsztatów. Spotkanie pokazało także, że panie nie do końca zdawały sobie sprawę z zakresu dziadurzenia w ich otoczeniu, które przejawia się nie tylko w sferze werbalnej, ale też w postawie i gestach. Uczestniczki wskazały instytucje publiczne, w których z omawianym zjawiskiem spotykają się najczęściej – wśród nich na pierwszym miejscu znalazły się poradnie lekarza rodzinnego oraz instytucje takie jak banki, urzędy, sklepy.

Warto jednak zauważyć, że ta forma dyskryminacji nie wynika ze złej woli, a ze stereotypizacji przekazywanej z pokolenia na pokolenie, która uczy określonej postawy wobec osób starszych. Źródła należy upatrywać w biologicznym zróżnicowaniu ludzi związanym z naturalnym procesem starzenia. Prowadzi ono, często nieświadomie, do postrzegania osób starszych jako niezdolnych i niekompetentnych do wykonywania wielu czynności kognitywnych, manualnych i emocjonalnych. Niekiedy znajduje to odbicie w sposobie komunikacji poprzez automatyczne traktowanie osób starszych jako mających problemy z pamięcią lub ze słuchem, czy niedowidzących albo jako dzieci.

Bezdyskusyjnym jest, że osoby starsze z uwagi na swoją pogarszającą się funkcjonalność wymagają nieco innego podejścia z uwzględnieniem pewnych potrzeb jak np. poświęcenie nieco więcej czasu, ale trzeba pamiętać, że wciąż ma się do czynienia z osobą w pełni świadomą, sprawną intelektualni i zdolną do samostanowienia. Dlatego też, kolejnym krokiem po warsztatach będzie zorganizowanie spotkań z przedstawicielami danych instytucji, aby uwrażliwić otoczenie na to zjawisko. Zwieńczeniem będzie szeroko zakrojona kampania społeczna mająca na celu stworzenie sieci lokalnych organizacji i instytucji przeciwdziałających dziadurzeniu.

Projekt „Język wobec starości – szacunek w praktyce", realizowany jest przez Stowarzyszenie „Forum 4 Czerwca" wraz z Uniwersytetem Trzeciego Wieku w Łasku w ramach programu Aktywni Obywatele – Fundusz Krajowy finansowanego z Funduszy EOG. Działania zaplanowane od stycznia 2021 roku do października 2022 roku adresowane będą do osób starszych, osób pracujących z osobami starszymi oraz społeczności lokalnych w 7 gminach województwa łódzkiego (Drzewicy, Opocznie, Żarnowie, Inowłodzu, Łasku, Łowiczu, Uniejowie). W Uniejowie partnerem projektu jest Uniwersytet Trzeciego Wieku.

Stowarzyszenie „Forum 4 Czerwca" z siedzibą w Ksawerowie (woj. łódzkie) działa od 2016 roku i specjalizuje się w realizacji programów edukacyjno-aktywizujących kierowanych do osób starszych z obszarów wiejskich i małych miast. Na terenie woj. łódzkiego stowarzyszenie zrealizowało już kilka takich projektów (m.in. finansowanych z programu ASOS i programu FIO), w których bezpośredni udział wzięło prawie 1000 seniorów.

Źródło: UM Uniejów