Kwiatowe dywany na liście światowego dziedzictwa ludzkości

Spycimierz_UNESCO-2048x1536

Tradycja dywanów kwiatowych na procesje Bożego Ciała została dziś wpisana na Reprezentatywną Listę Niematerialnego Dziedzictwa Kulturowego Ludzkości. Decyzję o wpisie podjął Międzyrządowy Komitet ds. Ochrony Niematerialnego Dziedzictwa Kulturowego podczas XVI sesji w Paryżu. Moment wpisania transmitowano na żywo online.

Miesiąc temu, 15 listopada br. Komisja zarekomendowała wpis na listę 36 tradycji z całego świata, w tym także tradycji układania kwiatowych dywanów na procesje Bożego Ciała, która jest kultywowana w Spycimierzu oraz 4 wsiach z województwa opolskiego: Olszowej, Zimnej Wódce, Zalesiu Śląskim i Kluczu. Komisja pozytywnie oceniła wniosek, umieściła go w gronie 5 najlepiej przygotowanych. Wniosek złożony przez Polskę został wyróżniony przez ekspertów UNESCO jako przykład wzorcowej współpracy z depozytariuszami.

Komisja UNESCO pod przewodnictwem dr Ľubica Voľanská ze Słowacji dokładnie analizowała wniosek, który oprócz obszernego formularza zawierał własnoręcznie podpisane zgody mieszkańców – depozytariuszy tradycji. Nad dokumentem pracował zespół redakcyjny pod kierunkiem radcy ministra Joanny Cichej-Kuczyńskiej. Najpierw powstała wersja w języku polskim, która została przesłana do Rady ds. Niematerialnego Dziedzictwa Kulturowego przy Ministrze Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Po uzyskaniu pozytywnej opinii, dokument uzupełniono i przetłumaczono na język angielski. Równolegle trwały prace nad adaptacją filmu w reżyserii Janusza Tatarkiewicza „Spycimierskie Boże Ciało" na potrzeby wniosku:

W Polsce najsłynniejsze dywany kwiatowe układane są co roku w parafii Podwyższenia Krzyża Świętego w Spycimierzu, która należy do kilku najstarszych w Polsce i liczy ponad 900 lat. Oprócz unikatowej tradycji, siłą Spycimierza są jego mieszkańcy, którzy przejawiają ogromną miłość do kwiatów. Niemal od zawsze były one wpisane w obchody Bożego Ciała. Kwiatowe kobierce wiążą się z dużym wysiłkiem i ogromnym zaangażowaniem całej, wielopokoleniowej wspólnoty parafialnej, która projektuje i usypuje dekoracje na szarych drogach codziennego użytku. Choć dla odwiedzających dywany są ucztą dla oka, dla mieszkańców parafii wydarzenie ma charakter przede wszystkim religijny.

W imieniu Polski, za ten wielki sukces naszego kraju dziękowali prof. Piotr Gliński, Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz pani Joanna Cicha-Kuczyńska, Radca Ministra ds. UNESCO, odpowiedzialna za przygotowanie wniosku.

W południe, już po ogłoszeniu decyzji o wpisaniu tradycji układania dywanów kwiatowych, rozpoczęła się konferencja prasowa w Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego, która była transmitowana na żywo w Internecie.

– Gratuluję wszystkim twórcom niesamowitych dywanów kwiatowych. Od dzisiaj możecie czuć się dumni, ponieważ wasza tradycja trafiła na Reprezentatywną Listę Niematerialnego Dziedzictwa Kulturowego Ludzkości – powiedziała wiceminister kultury i dziedzictwa narodowego prof. IH PAN Magdalena Gawin podczas briefingu, podsumowującego wpis tradycji na listę UNESCO.

W trakcie konferencji w MKiDN udało się nawiązać połączenie wideo z reprezentacją sygnatariuszy wniosku, osobami zaangażowanymi w starania o wpis na światową listę UNESCO. Wśród nich znaleźli się: Maria Pełka – prezes Stowarzyszenia Spycimierskie Boże Ciało, burmistrz Józef Kaczmarek, prof. Katarzyna Smyk z Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie oraz – koordynujący projekt – Andrzej Szoszkiewicz.

– To jeszcze do nas nie dociera wszystko, ale mamy świadomość, że jest to wielka sprawa. O takim małym Spycimierzu z gminy Uniejów w województwie łódzkim w każdym zakątku świata może ktoś przeczytać i będzie wiedział, że jesteśmy – mówiła jako pierwsza Pani Prezes Maria Pełka.


„Wywołany" do głosu w dalszej kolejności Pan Burmistrz zaznaczył, że nie byłoby wpisu, gdyby nie wielcy mieszkańcy małej parafii w Spycimierzu, którzy od 200 lat w dzień Bożego Ciała wychodzą na drogę i ubierają ją na uroczystą procesję Bożego Ciała, po czym dodał:

– To jedyne miejsce w Polsce, gdzie procesja przechodzi po pięknym dywanie z żywych kwiatów". Przekazał, że parafia w Spycimierzu liczy „niewiele ponad 300 mieszkańców". To przykład, że taka niewielka wspólnota może dokonać rzeczy wielkich, docenionych przez grono międzynarodowych ekspertów. Cieszymy się, że możemy dać przykład innym wspólnotom. Chcielibyśmy, żeby poszli w nasze ślady i promowali polskie dziedzictwo kultury.

Profesor Katarzyna Smyk, przewodnicząca Rady do spraw Niematerialnego Dziedzictwa Kulturowego, oceniła, że:

– Wspólnota jest tak wspaniała, że to na pewno jest jedna z lepszych inwestycji Polski w dziedzictwo niematerialne. Już dzisiaj możemy być dumni z tego, co dla promocji dziedzictwa polskiego zrobią w przyszłości.

Nagranie z konferencji opublikowano na Twitterze ministerstwa. Można je zobaczyć klikając w następujący link: Konferencja MKiDN.

Droga na światową listę trwała kilka lat. W 2018 roku Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego – prof. Piotr Gliński wpisał Procesję Bożego Ciała z tradycją kwietnych dywanów w Spycimierzu na Krajową Listę Niematerialnego Dziedzictwa Kulturowego, na której znajduje się obecnie 49 zwyczajów, tradycji i obrzędów z całej Polski. W październiku tego samego roku, podczas uroczystej Gali w Teatrze Stanisławowskim w Łazienkach Królewskich, przedstawiciele społeczności Spycimierza odebrali decyzję z rąk Pana Ministra.

30 marca bieżącego roku prof. Piotr Gliński, wiceprezes Rady Ministrów, Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego złożył w imieniu depozytariuszy wniosek zatytułowany: „Tradycja kwiatowych dywanów na procesje Bożego Ciała" o wpis na Listę reprezentatywną niematerialnego dziedzictwa kulturowego ludzkości.

Źródło: UM Uniejów